Tác dụng của tinh dầu bạc hà đối với sức khoẻ

Tinh dầu bạc hà là loại tinh dầu thiên nhiên quen thuộc, được chiết xuất từ lá bạc hà tươi, mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe và đời sống hằng ngày. Trong bài viết này, Haruco sẽ cùng bạn tìm hiểu những công dụng thú vị và giá trị mà tinh dầu bạc hà mang lại.

Tìm hiểu chung về bạc hà và tinh dầu bạc hà

Bạc hà là loại thảo mộc quen thuộc với vị cay the nhẹ, hương thơm nồng nàn và cảm giác mát lạnh sảng khoái. Loài cây này thường mọc nhiều ở các nước thuộc khu vực Bắc Mỹ và châu Âu.

Không chỉ được sử dụng trong ẩm thực để tạo hương vị cho món ăn và đồ uống, bạc hà và tinh dầu bạc hà còn được ứng dụng rộng rãi trong mỹ phẩm, xà phòng cũng như trong y học.

Hàm lượng và thành phần hóa học của tinh dầu bạc hà có thể khác nhau tùy theo vùng trồng và phương pháp chiết xuất. Tuy vậy, một số hoạt chất chính trong tinh dầu bạc hà thường chiếm tỷ lệ cao gồm:

– Menthol: 38,45%

– Menthone: 21,8%

– Neo-menthol: 4,19%

– 1,8-cineole: 5,62%

Những tác dụng của tinh dầu bạc hà đối với sức khỏe

Cải thiện hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn tiêu hóa đặc trưng bởi những cơn đau bụng tái phát, rối loạn nhu động ruột dẫn đến tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai. Một nghiên cứu năm 2019 thực hiện trên 835 bệnh nhân cho thấy tình trạng đau bụng giảm đáng kể sau khi sử dụng tinh dầu bạc hà. Điều này chứng minh tinh dầu bạc hà có thể là liệu pháp hỗ trợ hiệu quả cho người mắc IBS.

Giảm chứng khó tiêu

Tinh dầu bạc hà được ghi nhận có tác dụng làm dịu cảm giác khó chịu, giảm đau bụng và cải thiện triệu chứng khó tiêu mãn tính, từ đó giúp nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, loại tinh dầu này cũng có thể làm tăng nguy cơ ợ nóng hoặc trào ngược axit. Vì vậy, trước khi dùng tinh dầu bạc hà để hỗ trợ điều trị, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn.

Giảm triệu chứng buồn nôn

Buồn nôn sau phẫu thuật là tình trạng thường gặp, gây khó chịu và ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của bệnh nhân. Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy việc hít tinh dầu bạc hà giúp cải thiện đáng kể cảm giác buồn nôn ở bệnh nhân sau phẫu thuật tim. Đặc biệt, liệu pháp xông tinh dầu trước khi rút ống nội khí quản được ghi nhận có tác dụng giảm tần suất, mức độ và thời gian xuất hiện cơn buồn nôn, nôn ói.

Giảm tình trạng đau lưng

Tinh dầu bạc hà giúp thư giãn cơ bắp và giảm đau lưng như thế nào? Nhờ đặc tính làm dịu, làm mát và chống viêm, tinh dầu bạc hà mang lại hiệu quả trong việc hỗ trợ giảm đau lưng. Loại tinh dầu này có thể nhanh chóng xoa dịu các cơn đau do chấn thương hoặc căng cơ, đồng thời hạn chế tình trạng viêm và căng cứng vùng lưng dưới. Bạn có thể pha loãng tinh dầu bạc hà với dầu nền để xoa bóp trực tiếp lên lưng, hoặc sử dụng bằng cách khuếch tán hương thơm trong phòng để tạo cảm giác thư giãn, sảng khoái.

Làm dịu cơn đau đầu và chứng đau nửa đầu

Thoa một lượng nhỏ tinh dầu bạc hà lên thái dương hoặc vùng đầu có thể giúp làm dịu cơn đau đầu nhanh chóng. Nghiên cứu cho thấy tinh dầu bạc hà 6% có hiệu quả rõ rệt trong việc giảm tần suất và cường độ cơn đau chỉ sau 2 giờ sử dụng.

Ngoài ra, một nghiên cứu năm 2019 trên bệnh nhân đau nửa đầu Migraine cho thấy 42,1% người bệnh cải thiện đáng kể sau khi nhỏ tinh dầu bạc hà 1,5% vào mũi, giúp giảm cả cường độ lẫn tần suất đau.

Giảm  triệu chứng do cảm cúm, cảm lạnh gây ra

Thành phần chính của bạc hà là menthol, hoạt chất có tác dụng tương tự như một loại thuốc thông mũi tự nhiên. Menthol giúp làm co màng sưng bên trong mũi, nhờ đó cải thiện tình trạng nghẹt mũi và hỗ trợ hô hấp dễ dàng hơn.

Ngoài ra, menthol còn có khả năng long đờm, làm lỏng dịch nhầy để cơ thể dễ dàng tống xuất ra ngoài. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người bị ho do cảm lạnh hay cảm cúm.

Cách dùng phổ biến là nhỏ 3–4 giọt tinh dầu bạc hà vào nước nóng và tiến hành xông hơi. Phương pháp này giúp thông mũi, giảm ho và cải thiện đường thở nhanh chóng. Tuy nhiên, không nên áp dụng cho trẻ nhỏ, vì có thể gây phản ứng nguy hiểm như co thắt thanh quản hoặc ngừng thở.

Chống lại vi khuẩn và nấm men

Tinh dầu bạc hà được đánh giá cao với đặc tính kháng khuẩn mạnh, có khả năng ức chế nhiều chủng vi khuẩn như Escherichia Coli, Staphylococcus Aureus, Proteus Mirabilis, Acinetobacter Baumannii, Klebsiella Pneumoniae và Pseudomonas Aeruginosa.

Tuy nhiên, hiệu quả kháng nấm của bạc hà được ghi nhận là không mạnh bằng một số loại tinh dầu khác. Dù vậy, đặc tính kháng khuẩn nổi bật của bạc hà vẫn giúp nó trở thành lựa chọn hữu ích trong việc hỗ trợ bảo vệ sức khỏe.

Cải thiện tình trạng da và tóc

Tinh dầu bạc hà (nồng độ khoảng 3%) có khả năng kích thích mọc tóc nhờ cơ chế gia tăng lưu lượng máu dưới da đầu. Việc tuần hoàn máu tốt hơn giúp nang tóc nhận được nhiều dưỡng chất, từ đó hỗ trợ tóc phát triển nhanh và chắc khỏe hơn. Đồng thời, tinh dầu bạc hà cũng được xem là giải pháp hỗ trợ ngăn ngừa rụng tóc ở nhiều đối tượng.

Làm dịu cơn ngứa mãn tính

Cảm giác ngứa là tình trạng da liễu phổ biến mà nhiều người gặp phải. Theo một nghiên cứu năm 2016, việc bôi tinh dầu bạc hà 5% tại chỗ cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm mức độ nghiêm trọng của ngứa mãn tính.

Điều này chứng minh rằng tinh dầu bạc hà có thể trở thành một phương pháp điều trị tại chỗ an toàn, dễ áp dụng và chi phí thấp, mang lại sự thoải mái và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Giảm nghẹt mũi

Nhờ đặc tính kháng khuẩn mạnh mẽ, tinh dầu bạc hà có khả năng hỗ trợ đường hô hấp. Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy khi hít tinh dầu bạc hà dưới dạng hơi nước, người bệnh có thể cảm nhận được hiệu quả giảm nghẹt mũi rõ rệt, đặc biệt trong các trường hợp cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Làm dịu cơn đau dạ dày

Một thử nghiệm lâm sàng năm 2017 ghi nhận rằng việc sử dụng tinh dầu bạc hà có thể giúp giảm thời gian, tần suất và mức độ đau dạ dày ở trẻ em. Tuy vậy, các nhà khoa học nhấn mạnh rằng vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận hiệu quả này trước khi áp dụng rộng rãi trong y khoa.

Giảm tình trạng đau bụng kinh

Tinh dầu bạc hà được biết đến với tác dụng làm giãn cơ trơn, từ đó hỗ trợ cơ thể thư giãn và giảm bớt cơn co thắt. Điều này giúp giảm cường độ, rút ngắn thời gian đau bụng kinh, đồng thời hạn chế các triệu chứng đi kèm như buồn nôn, tiêu chảy hay mệt mỏi.

Diệt vi khuẩn khoang miệng

Nhờ đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, tinh dầu bạc hà có khả năng ức chế vi khuẩn kỵ khí gây bệnh nướu răng. Việc sử dụng tinh dầu bạc hà còn giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn trong khoang miệng và hoạt động như một chất khử trùng an toàn, bảo vệ răng miệng khỏe mạnh.

Giúp não bộ tập trung và tỉnh táo hơn

Mùi hương mát lạnh đặc trưng của bạc hà có thể kích thích sự tập trung, tăng hiệu suất làm việc và cải thiện khả năng học tập. Một số nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với hương bạc hà còn giúp tăng cường trí nhớ ngắn hạn và duy trì sự tỉnh táo trong suốt quá trình làm việc hoặc học tập.

Kích thích cơ thể hoạt động hiệu quả hơn

Nghiên cứu năm 2013 cho thấy bạc hà có thể cải thiện hiệu suất tập luyện thể thao nhờ khả năng thư giãn cơ trơn phế quản, giúp tăng lưu thông khí và cung cấp nhiều oxy hơn cho não. Kết quả là cơ thể cảm thấy tỉnh táo, dồi dào năng lượng và tràn đầy sức sống.

Cách sử dụng tinh dầu bạc hà đúng cách an toàn

Bạn có thể sử dụng tinh dầu bạc hà theo nhiều hình thức như:

– Dùng làm trà uống.

– Dạng viên nang bổ sung dinh dưỡng.

– Tinh dầu bạc hà nguyên chất.

– Khi thoa trực tiếp tinh dầu bạc hà lên da để giảm đau, giảm ngứa hay làm dịu nhức đầu, bạn nên pha loãng với dầu nền (như dầu jojoba, dầu dừa) để tránh kích ứng.

Ngoài ra, bạn có thể:

– Thêm vài giọt tinh dầu vào chậu nước nóng rồi tiến hành xông hơi.

– Pha loãng trước khi thêm vào bồn tắm như liệu pháp thư giãn.

– Dùng với máy khuếch tán và tuân theo hướng dẫn của thiết bị để có tỷ lệ dầu – nước phù hợp.

Lưu ý: Không uống trực tiếp tinh dầu bạc hà nguyên chất vì có thể gây độc. Không bôi tinh dầu bạc hà lên da trẻ em dưới 30 tháng tuổi.

Tác hại khi sử dụng tinh dầu bạc hà

Tinh dầu bạc hà mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nếu dùng không đúng cách có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

– Kích ứng da.

– Ợ nóng.

– Phát ban.

– Buồn nôn, nôn mửa.

Ngoài ra, hợp chất pulegone trong bạc hà có thể gây ngộ độc nếu sử dụng với liều lượng cao. Vì vậy, trong các công thức mỹ phẩm, tinh dầu bạc hà thường chỉ chứa 1% pulegone hoặc ít hơn để đảm bảo an toàn cho người dùng.

>> Có thể bạn bỏ lỡ: Tác dụng của đai lưng thảo dược với người đau lưng mãn tính

Hatoco hy vọng rằng những chia sẻ trên đã giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về công dụng cũng như những mặt hạn chế của tinh dầu bạc hà. Việc nắm vững cả lợi ích lẫn tác dụng phụ sẽ giúp bạn biết cách sử dụng tinh dầu này an toàn, hiệu quả và phù hợp hơn trong đời sống hằng ngày.