Gối thảo dược (túi chườm nóng thảo dược) được khá nhiều người sử dụng, nhất là những người trung niên, cao tuổi bị đau đầu khó ngủ, nhức mỏi vai lưng. Vì đây là một phương pháp chữa bệnh nên BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ sẽ hướng dẫn mọi người cách dùng sao cho đúng.

Gối thảo dược, túi chườm nóng thảo dược có lịch sử thế nào?

Xin BS cho biết việc sử dụng những chiếc gối thảo dược có lịch sử như thế nào?
Chườm nóng là dùng vật dụng hoặc dược liệu nóng ấm chườm trực tiếp hoặc gián tiếp lên các vùng da để trị liệu bệnh tật. Phương pháp này có được mô tả trong các tác phẩm Đông y kinh điển, như: Nội kinh tố vấn – Điều kinh luận có chép: “Bệnh trong xương thì hơ nóng kim châm hoặc dùng thuốc sao nóng chườm vào”; chườm trên da chữa chứng hàn tý (đau khớp do lạnh, có giới thiệu bài thuốc ở phần sau), các sách cổ… đều có chép về phương pháp chườm nóng bằng thuốc.

Như vậy, có thể nói chườm nóng là phương pháp chữa bệnh có lịch sử lâu đời và phạm vi ứng dụng rộng rãi. Phương pháp này đơn giản dễ làm, có tính an toàn cao mà hiệu quả lại nhanh chóng.

Dùng thảo dược bọc viên gạch nóng có phải là tiền thân của túi thảo dược hiện đại?

Ở nông thôn một số nơi lưu giữ cách chữa bệnh là nướng một viên gạch cho nóng, đặt vào giữa bó ngải cứu tươi, rắc một chút muối, sau cùng dùng vải cuộn lại, để cho người đang bị đau đầu gối đầu lên. Đó có phải là tiền thân của những chiếc gối thảo dược hiện đại ngày nay không ạ?

Phương pháp chườm nóng có lịch sử lâu đời, với nhiều hình thức và dược liệu khác nhau. Đặt ngải cứu cùng với gạch nóng cũng là một hình thức chườm nóng vì tận dụng được sức nóng từ sự tỏa nhiệt từ từ của gạch nung.

Gối thảo dược ngày nay và gạch nóng với thảo dược đều là những biến thể khác nhau của phương pháp chườm nóng đã có từ lâu đời. Ngày nay công nghệ hiện đại hơn thì túi thảo dược làm nóng bằng lò vi sóng hoặc các thiết bị điện khác sẽ nhanh chóng, tiện lợi, sạch sẽ hơn; túi chườm thảo dược được sản xuất sẵn theo tiêu các tiêu chuẩn nhất định, chỉ cần mua về tháo túi ra sử dụng.

Dược liệu cho vào trong gối phải đảm bảo những yêu cầu gì?

Theo BS, có loại dược liệu gì không nên cho vào trong gối không? Nếu chúng ta tự làm gối này tại nhà thì có tùy ý thay đổi thành phần dược liệu được không ạ?
Dược liệu nên lựa chọn loại có phẩm chất tốt, không bị nấm mốc, sâu mọt, có độ ẩm thấp để tránh nấm mốc và dễ bảo quản, phải là loại dược liệu có tác dụng đối với bệnh.
Loại dược liệu không nên dùng: các dược liệu mà phẩm chất không đạt (ẩm mốc, mối mọt). Mỗi loại dược liệu có tính chất khác nhau, nếu thay đổi thì nên tham khảo ý kiến thầy thuốc về thành phần dược liệu để đạt được mục đích sử dụng phù hợp.
Ngoài ra, dược liệu cho vào gối thường chọn cành và hạt, không dùng lá và hoa vì lá, hoa dễ bị cháy khi làm nóng gối.