Căng cơ – Nguyên nhân, dấu hiệu, cách xử lý và phòng tránh

Căng cơ là tình trạng mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải trong sinh hoạt và lao động. Nếu không được chăm sóc đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nặng như đứt gân, rách cơ. Do đó, trong bài viết hôm nay, Hatoco sẽ giúp độc giả trang bị kiến thức xử lý chấn thương đúng cách, rút ngắn quá trình phục hồi vết thương.

Căng cơ là gì?

Căng cơ là tình trạng những cơ bắp bị kéo giãn quá mức, vượt ngưỡng chịu đựng, nếu nặng có thể dẫn tới rách cơ. Trạng thái này khiến những cơ liên quan căng cứng, đau buốt, cử động khó khăn. Bất kỳ bộ phận nào trong cơ thể con người cũng có thể bị căng cơ, phổ biến như: chân, tay, cổ vai gáy, thắt lưng. 

Thông thường, người bệnh sẽ bị căng cứng các vùng cơ bắp sau khi hoạt động thể chất, tập luyện thể thao hay khi mang vác đồ nặng, các vùng cơ bị căng sẽ sưng lên và xuất hiện những vết bầm tím đi kèm gây ra cảm giác đau nhức cho người bệnh.

Nguyên nhân gây căng cơ

Căng cứng cơ là tình trạng mà nhiều người gặp phải bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, cụ thể như sau:

Căng thẳng

Căng thẳng là một trong những nguyên nhân chính gây ra hiện tượng cứng cơ bắp này. Nếu bạn căng thẳng và lo âu trong thời gian dài sẽ gây ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh. Điều này dễ dẫn đến tình trạng rối loạn quá trình não bộ truyền tín hiệu thần kinh tới cơ. 

Hệ thống thần kinh thường phản ứng với căng thẳng bằng cách gây áp lực lên những mạch máu. Điều này làm giảm lưu lượng máu tới cơ, dễ dẫn tới tình trạng căng cơ.

Thể dục thể thao

Trước khi tập luyện hay thi đấu bạn đều cần khởi động cơ thể trước. Khâu chuẩn bị giúp làm nóng cơ thể, hỗ trợ máu chảy nhiều hơn tới các cơ. Điều này, giúp cơ thể thích ứng với các vận động tốt hơn, từ đó ngăn ngừa chấn thương hiệu quả hơn khi thực hiện những tác động mạnh.

Tuy nhiên, không ít người lại quên mất bước khởi động này làm gia tăng nguy cơ chấn thương thể thao. Bên cạnh đó, chế độ tập luyện thường xuyên với tần suất dày đặc với cường độ cao sẽ khiến các vùng cơ luôn trong tình trạng quá tải. Đây được xem là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng cơ bắp bị căng cứng.

Nhiều người thường nghĩ rằng chỉ có những hoạt động quá mức với cường độ cao mới dẫn đến tình trạng căng cơ. Đây là quan điểm sai lầm vì chấn thương này có thể xảy ra ngay cả khi bạn đi bộ, chạy, nhảy, trượt chân, ném một vật… với tư thế không đúng.

Chuyển động lặp đi lặp lại

Căng cứng cơ có thể xuất hiện khi cơ bắp bị sử dụng quá mức và liên tục. Trường hợp này thường phổ biến ở các vận động viên thể dục dụng cụ, vận động viên chạy bộ, chạy nước rút… Trạng thái này sẽ làm giảm độ linh hoạt của các vùng cơ bắp, gây ra tình trạng các cơn đau nhức dai dẳng trong thời gian dài.

Nguyên nhân là do những chuyển động lặp đi lặp lại ở một phần cơ thể làm mất cân bằng hệ thống cơ bắp, tạo áp lực liên tục và lớn lên những khớp, dây thần kinh. Lâu dài, dẫn tới chấn thương tại các vùng thường xuyên hoạt động, gây ra tình trạng đau nhức nghiêm trọng.

Triệu chứng thường gặp

Dưới đây là một số triệu chứng căng cơ phổ biến, mà bạn không nên bỏ qua để có cách điều trị kịp thời:

– Vùng cơ tổn thương: Có thể bị sưng tấy, bầm tím hoặc đỏ, thể hiện rõ ràng mức độ tổn thương.

– Cảm giác đau đớn: Xuất hiện ngay cả khi cơ thể đang nghỉ ngơi, không vận động, gây khó chịu cho người bệnh.

– Đau nhói khi vận động: Cảm giác đau tăng lên khi thực hiện các động tác liên quan đến cơ bị tổn thương hoặc các khớp lân cận.

– Yếu gân và cơ: Sự suy yếu rõ rệt của cơ và gân, làm giảm khả năng vận động.

– Hạn chế tầm vận động: Khu vực cơ bắp bị căng cứng sẽ bị giới hạn trong các cử động, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Trong trường hợp nhẹ, mặc dù cơ có thể bị rách và thiếu linh hoạt, người bệnh vẫn có khả năng sử dụng các cơ này. Ngược lại, những người bị rách cơ nghiêm trọng sẽ trải qua cơn đau dữ dội, hạn chế hầu hết mọi cử động. Tình trạng căng cơ nhẹ đến trung bình, nếu được chăm sóc đúng cách, có thể tự hồi phục sau vài tuần. Tuy nhiên, những trường hợp nặng có thể cần nhiều tháng để cơ phục hồi hoàn toàn.

Những phương pháp chẩn đoán căng cơ phổ biến

Bác sĩ sẽ tiến hành hỏi người bệnh về lịch sử bệnh lý và các triệu chứng mà họ gặp phải. Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra khả năng vận động để xác định tình trạng căng cơ. Ngoài ra, các xét nghiệm có thể được chỉ định để tìm kiếm những tổn thương cơ và các nguy cơ tiềm ẩn. Điều này sẽ giúp làm rõ nguyên nhân gây căng thẳng cơ bắp, mức độ tổn thương và phát hiện các tổn thương đi kèm (nếu có).

Dưới đây là tổng hợp những xét nghiệm thường được chỉ định để chẩn đoán tình trạng căng cơ ở bệnh nhân:

– Siêu âm: Giúp tìm kiếm tình trạng viêm và các tổn thương trong các sợi cơ, cung cấp hình ảnh chi tiết về tình trạng cơ bắp.

– Xét nghiệm máu: Kiểm tra các rối loạn tự miễn có thể gây cứng cơ và các tổn thương ở cơ, giúp phát hiện các vấn đề tiềm ẩn.

– Chụp X-quang: Đánh giá tình trạng căng cơ có liên quan đến các vấn đề về xương hay không, đồng thời loại bỏ một số yếu tố nguy cơ khác.

– Chụp CT và chụp MRI: Phát hiện các bất thường của xương có thể gây chèn ép dây thần kinh, đồng thời đánh giá thêm các tổn thương ở cơ và gân.

– Điện cơ: Đánh giá hoạt động của các dây thần kinh và cơ bắp, giúp xác định mức độ tổn thương và chức năng của cơ.

Những phương pháp khắc phục căng cơ phổ biến và hiệu quả nhất

Dưới đây là tổng hợp các cách giúp bệnh nhân khắc phục căng cơ mang đến hiệu quả tốt nhất, tham khảo ngay:

Các biện pháp tại nhà

Phần lớn các trường hợp bị căng cứng cơ có thể điều trị tại nhà. Nếu bạn gặp chấn thương sau tập luyện hay sau trị liệu có thể áp dụng một số biện pháp xử lý tổn thương dưới đây ngay tại nhà:

– Nghỉ ngơi: Người bệnh nên dừng các hoạt động tập luyện và công việc khi bị căng cơ để cơ thể được thư giãn. Trong một vài ngày đầu bạn nên tránh vận động mạnh tại vùng cơ bị tổn thương để tránh làm tổn thương tiến triển nặng hơn.

– Chườm nóng hoặc chườm lạnh: Phương pháp này giúp giảm đau nhức tại các cơ bị sưng và căng. Để tăng hiệu quả chườm bạn nên sử dụng các sản phẩm chuyên dụng như gối thảo dược Hatoco HTC – 102. Sau khi làm lạnh hoặc làm nóng gối bạn đặt lên vị trí bị căng cơ để chườm nhẹ trong vòng là khoảng 15 – 20 phút, thực hiện khoảng 1 – 3 ngày.

– Băng ép: Người bị thương sử dụng băng thun hoặc băng vải y tế để quấn quanh vùng cơ bị căng để giảm tình trạng sưng nhức. Tránh quấn quá chặt vì có thể gây ảnh hưởng đến tuần hoàn máu.

– Nâng vùng tổn thương cao hơn tim: Đặt vùng cơ bị tổn thương lên cao hơn tim, cách này giúp giảm sưng, đau và viêm hiệu quả.

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc giãn cơ và kháng viêm mạnh thường được chỉ định trong trường hợp căng cơ không đáp ứng thuốc giảm đau không kê đơn, cụ thể như sau:

– Thuốc giãn cơ: Những loại thuốc này giúp cải thiện các tình trạng như cứng cơ, giảm khó chịu, giảm đau tại vùng cơ bị tổn thương nhờ đó cải thiện khả năng vận động. 

– Thuốc corticoid: Đây là thuốc kháng viêm mạnh có tác dụng ức chế miễn dịch, trị viêm, chống dị ứng và cải thiện tình trạng sưng đau. Loại thuốc này thường được chỉ định trong những trường hợp không đáp ứng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) hoặc căng cơ do rối loạn tự miễn. 

– Thuốc kháng sinh/kháng virus: Được sử dụng cho người bệnh bị căng cứng cơ có liên quan tới nhiễm trùng.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một phương pháp quan trọng được bác sĩ khuyến nghị nhằm giúp người bệnh thư giãn và phục hồi chức năng cơ, đặc biệt trong các trường hợp điều trị rách cơ sau phẫu thuật. Phương pháp này không chỉ giúp giảm đau mà còn tăng cường sức mạnh, khối lượng cơ, từ đó cải thiện khả năng vận động và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Trong quá trình điều trị, người bệnh sẽ được hướng dẫn thực hiện các bài tập kéo giãn và tăng cường sức mạnh với cường độ phù hợp, giúp cơ bắp dần dần phục hồi. Ngoài ra, một số phương pháp hỗ trợ như siêu âm trị liệu, nhiệt trị liệu và massage cũng có thể được áp dụng để tăng cường hiệu quả điều trị. Với sự chăm sóc tận tình và các phương pháp khoa học, vật lý trị liệu mang lại hy vọng, cơ hội hồi phục cho nhiều người.

Phẫu thuật

Dưới đây là một số trường hợp bác sĩ chỉ định can thiệp phẫu thuật:

– Rách cơ, gân.

– Rách mạch máu do căng cứng cơ quá mức.

– Điều trị bảo tồn không có được hiệu quả.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành gây mê toàn thân cho người bệnh, sau đó thực hiện một vết rạch trên da để nối hai đầu cơ hoặc mạch máu lại với nhau. Sau phẫu thuật, người bệnh thường cần phải bó bột trong khoảng 3 – 4 tuần hoặc cho đến khi tổn thương được hồi phục hoàn toàn. 

Khi vết thương đã lành, bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bạn các bài tập phù hợp. Điều này nhằm tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện khối lượng cơ và phục hồi chức năng vận động, giúp bạn nhanh chóng trở lại với cuộc sống hàng ngày.

Xem thêm: Căng cơ cổ vai gáy – Cách giảm đau nhanh chóng tại nhà

Biện pháp phòng tránh căng cơ

Căng cứng cơ thường xảy ra trong sinh hoạt, lao động và sinh hoạt. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau đây để ngăn ngừa rủi ro này như:

– Trước khi luyện tập hay làm việc nặng bạn cần khởi động trước để làm ấm cơ thể, kéo giãn các cơ. 

– Duy trì thói quen vận động nhẹ mỗi ngày để giúp tăng tính linh hoạt cho cơ.

– Bạn nên thực hiện đúng tư thế nếu cần nâng vác vật nặng.

Trên đây là những thông tin chi tiết tình trạng đau căng cơ và nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả nhất. Mong rằng với những chia sẻ trên đây của Hatoco sẽ hữu ích với các độc giả và đừng quên truy cập vào website của chúng tôi thường xuyên để cập nhật những kiến thức bổ ích khác.